Bir koça ihtiyacı olmak veya olmamak


İş yaşantısında yükselme arzusu çoktur. Bununla beraber yükselenlere sorarsınız, yükselmenin iyi ve doğal birşey olduğunu düşünmekle beraber “keşke” yönetici olmasaydım da şuna karar vermek, şunu yapmak zorunda kalmasaydım dedikleri anlar az değildir.


Bu sıkıntılar nelerdir diye sorunca gelen bazı yanıtlar:

Yönetici, sadece yönetici olduğu için o kutuyu doldurmayı kabul ettiği için (elbette maaş ve hakları ona göredir) astına karşı organizasyonun tüm kararlarını (katılsa da katılmasa da ) savunmak zorundadır. Astının öne sürdüğü her tür karşı çıkışa mantıklı, tutarlı yanıtlar bulmalı ve daha da üstü, astını inandırmalıdır. İnandırmakla kalmamalı geribildirim vermeli-almalı, onu motive etmelidir.


Yönetici bu beklentiyi karşılamak konusunda yavaş, aciz veya isteksiz kalırsa, tökezlerse, hem üst yönetimin gözünde güven kaybeder, hem de astı gözünde saygıyı kaybeder. Başkalarını suçladı, sahiplenmedi, arka çıkamadı bana, sisteme topu attı diye yargılanır.


– Sıkıntılı süreç yaratan bir beklenti de yöneticinin aynı zamanda iyi bir lider olmasıdır. Vizyona sahibi olmak, diğerlerini inandırmak olarak açıklanır temelde. Peşinden sürükleyebilmelidir. Bu görüşü duya duya liderliğe özenilir, lider özellikleri sergilenir. Gerçekten olup olmaması önemli değildir artık, bir gerçek vardır ki, her yönetici kendi tarzında örnek olur, rol model oluşturur.


Çoğu zaman da bunu üstünden görmeden, duymadan, üstünden liderlik almadan yapar. Yöneticisini de yönetmeyi öğrenir.


– Başka bir sıkıntılı durum: Yönetici hedefi planlayıp yürütürken onun üstü olan yönetici de aynını yapmaktadır. Bu merdiven uzar gider. Hedefler kontrol edilir, iyi iş çıkınca, ödül sistemi kurulur veya varolan işletilir. Primini/ yıllık ödülünü alan yönetici yine doğru yolda olduğunu düşünür.


Biraz kırbacı fazlalaştırır gerekirse. Çok ileri giderse astları bir şekilde geribildirim mekanizmasını kullanır. Örneğin, memnuniyet anketlerini kullanıp sesini duyurur. Organizasyon geribildirimi alır, bir sonraki performans döneminde yöneticiye bu hedef de verilir. Yıllık hedefler konusunda gösterdiği beceriyi “insani ilişkiler” boyutunda da göstermesi istenir.


Diğer deyişle, yeni bir sıkıntı ile başa çıkması gerekir.


Madem burası bir yaşayan organizmadır, düzeltmeler yapılacaktır, sistem kendini yenilemektedir, gelişim sonsuzdur. Bazı yönetici için bunu sindirmek uzun da sürse, sonunda o döngüde kalacağına göre konuyu anlamlandırır. Hatta kendisine verilen destek olarak görür. Kendini yine yenilemiştir böylece.


Hikayenin sonu…



Ancak yazımız bitmedi. Devamı, “okuma kontrol listesi” olarak hazırlanmıştır. Aşağıda bulabilirsiniz.


Soru 1 : Bu hikayeyi okurken bazı sorular sordunuz mu, eleştirdiğiniz alanlar oldu mu?


Cevap; evet ise, olası düşüncelere örnekler:


– Yöneticinin üstü farklı davransa, yönetici bu kadar zorlanmaz o zaman.


– Çalışanlar da hemen topu yöneticiye atıp onu çalıştırıyorlar, onlar da eğitilmeli, yöneticinin işi kolaylaştırılmalı


– Yönetici kadar çalışanın motivasyonunda biter iş, bunları yapsa da olmaz bazen, dışarıdan ne yapsan içinde olmazsa olmaz çünkü.


– Bu yönetici de herşeyi üstlenmiş ne Pollyanna bir tip bu kardeşim, üst bir taraftan ast bir taraftan işte tam beni anlatıyor.


– Üst yönetici koçluk yapmazsa benden de yapamam ki.


– İnsan Kaynakları yok mu bu şirketin onun devreye girip halletmesi lazım bazı şeyleri


– Yükseleyim de bu zorlukları o zaman düşünürüm, ah bir an önce yükseleyim, ne kadar zor olabilir ki


– Tabii yönetici olmak kolay değil okuması lazım, tecrübelilerden öğrenmesi gerek, Ancak kendini geliştirerek halleder kişi, başka şeye gerek yok…


– …


– ..


Önemli not: Listede olmayan sizinkini not etmeniz için boşluk bırakılmıştır.


Soru 2: Bu teziniz, yargılarınız içinde neler barındırıyor? Hayatı kolaylaştırıyor mu? – Bütün bunları yaşayarak mı öğrenmek gerek, daha kolay yolu yok mu?

Cevap: Merak ediyorsanız evet bir koç edinmeye çok yaklaştınız.


Soru 3: “Ben öyle kimsenin (koçun) fikriyle hareket etmem benim doğrularım bana yol gösterir, benim için başka biri karar veremez” mi diyorsunuz?

Cevap: Evet kesinlikle bir koç edinmeyi hak ediyorsunuz.


Teşhis yapıldığına gore tedavi için uygun koçu bulacaksınız. O da ayrı bir hikayedir…


Saygılarımla,

Özlem Balkan